ناو شکن چیست؟

مدیران کل انجمن تاریخ عضویت : 2011-02-27

نگاهی به ناوشکن ها و تاریخچه آنها

در فرهنگ واژگان دریایی destroyer یا ناوشکن به ناو جنگی سریع، با مانور
پذیری و پایداری بالا گفته می شود که برای اسکورت و نگهبانی از کشتی های
بزرگتر در یک ناوگان یا گروه جنگی در مقابل قایق ها و زیردریایی های دشمن
استفاده می شود.

تاریخچه ناوشکن ها

پیدایش ناوشکن به بعد از جنگهای داخلی شیلی(1891) و در طی جنگ چین و
ژاپن(1894-1895) به وسیله بریتانیا بر می گردد. در آن کشمش نوع جدیدی از
کشتی جنگی که کوچک، بسیار موثر و چابک بود بوجود آمده بود که قایق اژدر
انداز ( به سری مقاله های قایقهای اژدر انداز توجه کنید) نام داشت. این
قایقهای کوچک سریعتر از ناوهای بزرگ بودند و با چابکی زیاد به آنها نزدیک
شده و با استفاده از اژدر های خود این ناوها را مورد هدف قرار داده و به
سرعت از صحنه فرار می کردند. این قایقها با وجود برد کم به همراه ناوگان
کشتی های بزرگ در صحنه نبرد حضور داشته و بعنوان مهاجم مکمل ناوهای جنگی
که نقش ضربتی مقابل را بر عهده داشتند عمل می کردند. بدین سان مدافعان نیز
در مقابل دو هدف قرا می گرفتند که قایقهای اژدر پرتاب کن هم سریع و به
خاطر ارزان بودنشان بسیار بی محابا حمله می کردند. برای مقابله با این
قایقها که واقعاً دردسر ساز بودند به سلاحی مطمئن نیاز بود.

در نتیجه گونه از ناو جنگی با نام نابود کننده قایق اژدر انداز
(Torpedo Boat Destroyer) طراحی و ساخته شد. این کشتی ها به همان اندازه
قایق های اژدر پرتاب کن سریع بودند و فرق عمده آنها جایگزینی مسلسل و توپ
به جای اژدر بود. این ناوچه ها در بین کشتی های بزرگ بوده و مانع نفوذ
قایقهای اژدر انداز می شدند. این ناوچه ها خالی از اشکال نبودند و با وجود
دفاع خوب در مقابل قایقهای اژدر انداز به هنگام دوری از ناوگان خودی طعمه
کشتی های بزرگ دشمن می شدند. به همین دلیل غالباً اژدرهایی روی آنها نصب
می شد. مشکل دیگر این بود که قایقهای اژدر پرتاب کن برد کمی داشتند. اما
در مقابل چون ناوشکنها همواره محافظ ناوهای بزرگ بودند باید دارای بردی
برابر با آنها می بودند که همین باعث بزرگی این ناوچه ها و در نتیجه کاهش
سرعت آنها می شد. نخستین طراحی یک ناوشکن موثر با برد و سرعت مناسب دو
ناوشکن کلاس هوک (غارت) نیروی دریایی سلطنتی بریتانیا بود که در سال 1893
به آب انداخته شد. بعدها ناوشکن ها وظیفه قایق های اژدر انداز کوچک را بر
عهده گرفتند و با اژدر به ناوگان دشمن حمله می کردند، مانند حمله ویرانگر
ژاپنیها به ناوگان روسیه در بندر آرتور در آغاز جنگ ژاپن-روسیه در سال
1904 و صحنه های نبرد جنگ جهانی دوم در اقیانوس آرام. اما تهدید جدید برای
ناوشکن ها در جنگ جهانی اول با معرفی سلاحی جدید به نام زیر دریایی پدیدار
شد. در واقع زیر دریایی یا قایق یو (U-Boat) نوعی قایق اژدر انداز بود که
می توانست مدتی در زیر آب بماند ( البته زیر دریایی های آن زمان) و بدین
ترتیب با پنهان شدن در عمق دریا از مسلسلهای ناوشکن ها در امان مانده، زیر
آبی خود را به ناوشکن ها و دیگر ناوها رسانده و اژدرهای خود را شلیک می
کردند. همین باعث پیشرفت و تکامل سریع ناوشکن ها در طی جنگ شده و تجهیزات
و سامانه هایی مانند سونار و عمق سنج برای مقابله با تهدید های جدید به
کار گرفته شد. در جنگ جهانی دوم تهدید ها بیشتر شد. زیر دریایی ها قوی تر
شده و از سویی دیگر هواپیما ها بعنوان یکی از مهمترین سلاح های دریایی به
کار گرفته شده بودند. دوباره مطالعات برای مقابله با این خطرات آغاز شد.
در نتیجه این مطالعات ناوشکن ها با توپهای زد هوایی و رادار در کنار
توپهای قبلی، عمق سنج و اژدر ها تجهیز شدند. از آن زمان ناوشکن ها به کشتی
هایی چند منظوره تبدیل شده بودند که خود آن قدر گرانتر شده بودند که دیگر
سلاحی مناسب برای محافظت از ناوهای دیگر نبودند. چون خود هدف ارزشمندتری
بودند! همین زمینه ساز معرفی ناوچه های جنگی کوچکتر و ارزانتر زد زیر
دریایی توسط نیروی دریایی سلطنتی بریتانیا شد که ابتدا کاروِت و سپس فریجت
یا ناوچه محافظ نامیده شدند.

ناو شکن چیست؟ 91135

Army.blogfa.com