جاسوسي مدرن

جاسوسي مدرن



مقدمه
جاسوسي اصولا به منظور شناسايي دشمن انجام مي‌شود و اخبار مربوط به دشمن که به وسيله جاسوسان حرفه‌اي جمع‌آوري مي‌شود، به اطلاعات سري مرسوم است. به بيان ديگر جمع‌آوري اطلاعات پنهاني با استفاده از ترفند و فريب را جاسوسي گويند. جاسوسي قديمي‌ترين شيوه جمع‌آوري اطلاعات سري است. جاسوسي از همان ابتداي تاريخ ثبت شده بشر، بخشي از امور سياسي و نظامي بوده اما سيستم مدرن جاسوسي در جريان جنگ جهاني دوم (1945- 1939) و دوره پس از آن معروف به جنگ سرد (1991- 1945) شکل گرفت. در جريان جنگ جهاني دوم، جاسوسي توسط کشور‌هايي که مستقيما با يکديگر در حال نبرد بودند. يعني بريتانيا، فرانسه، روسيه و ايالات متحده آمريکا از يک طرف و آلمان، ژاپن و ايتاليا از طرف ديگر به کار گرفته مي‌شد. در دوره جنگ سرد، جاسوسي توسط دو ابرقدرت يعني ايالات متحده امريکا و اتحاد شوروي استفاده مي‌شد. اين دو ابرقدرت هرگز وارد جنگ فيزيکي و عيني يا جنگ «گرم» با يکديگر نشدند، بلکه قريب به نيم قرن، آنها به جنگ رواني با يکديگر ادامه دادند و در اين ميان جاسوسان هر دو طرف مشغول فعاليت بودند و اين دو برابر قدرت پيوسته يکديگر را به جاسوسي مدرن براي دست‌اندازي بر جهان متهم مي‌کردند. يکي از نتايج اين جنگ «گرم» و «سرد» که بيش از شصت سال به طول انجاميد، پيدايش يک سيستم مدرن و کاملا پيشرفته جاسوسي، شامل سازمان‌هاي سري در سراسر جهان است. بريتانيا، فرانسه، اسرائيل، روسيه از جمله کشورهايي هستند که داراي گسترده‌ترين جامعه‌ها و تشکيلات اطلاعاتي مي‌باشند، اما ايالات متحده آمريکا فعلا داراي بزرگ‌ترين و گسترده‌ترين سازمان و تشکيلات اطلاعاتي و جاسوسي است.

ابزارهاي جامعه اطلاعاتي


جامعه اطلاعاتي ايالات متحده آمريکا از 13 سازمان جاسوسي جداگانه فدرال تشکيل شده که معروف‌ترين آنها عبارتند از: مرکز تحقيقات فدرال (اف. بي. آي.)، سازمان امنيت ملي (ان. اس. آ.) و سازمان اطلاعات مرکزي (سيا).
- ستاد اف. بي. آي. در واشنگتن. دي. سي. قرار دارد و مسئول شناسايي و مقابله با فعاليت‌هاي جاسوسي خارجي در داخل ايالات متحده آمريکا است. اهميت اين سازمان به حدي بالاست که عوامل اف. بي. آي. توانستند در نهايت جاسوس بودن استانيسلا و گوسف را کشف و او را دستگير کردند. در ژانويه سال 2001، اف. بي. آي. حدود 111400 عامل ويژه و 16000 پرسنل پشتيباني استخدام کرد. بودجه اين سازمان براي سال مالي 2001، مبلغ 3/57 ميليارد دلار بود.

- سازمان امنيت ملي که مقر اصلي آن در فورت ميد واقع در مريلند است، خود را سازمان رمزشناسي کشور مي‌داند و فعاليت‌هاي کاملا ويژه و تخصصي هماهنگ سازي و جهت دهي براي حفاظت از سيستم‌هاي اطلاعاتي آمريکا را انجام مي‌دهد و اخبار اطلاعات خارجي را تهيه و توليد مي‌کند. به عبارت ديگر، سازمان امنيت ملي داراي دو ماموريت اصلي است. اول اينکه ترتيبي دهد که اطلاعات سري آمريکا همچنان پنهان بماند، دوم اينکه اطلاعات خارجي سري را که به‌وسيله دستگاه‌هاي الکترو مغناطيسي مثل تلفن و رايانه ارسال مي‌شود، جمع‌آوري کند و چون بيشتر اطلاعات خارجي به صورت رمزگذاري شده مخابره مي‌شود، لذا سازمان امنيت ملي، مسئوليت رمز‌گشايي (کد شکني) از اين اطلاعات و نيز رمزگذاري (کد سازي) اطلاعات سري آمريکا را هم به عهده دارد. سازمان امنيت ملي، سري‌ترين سازمان در جامعه اطلاعاتي آمريکاست و به حدي سري است که خودي‌ها مي‌گويند بايد حروف رمزي به معني «چنين سازماني وجود ندارد» يا «هرگز هيچ چيزي نگو» ابداع شود. تعداد کارکنان سازمان امنيت ملي يک راز ملي است، اما کارشناسان امنيتي تخمين مي‌زنند که اين سازمان حدود 100 هزار نفر پرسنل در سطح جهان در استخدام دارد. بودجه سازمان امنيت ملي کاملا محرمانه نگهداري مي‌شود.
- سيا، سازمان سري مسئول انجام عمليات جاسوسي در خارج از مرزهاي آمريکاست. کارشناسان امنيتي تخمين مي‌زنند که سازمان سيا حدود 20 هزار نفر در سطح جهان پرسنل دارد و بودجه عمليات آن حدود 30 ميليارد دلار در سال است.سازمان امنيت ملي، سري‌ترين سازمان در جامعه اطلاعاتي آمريکاست و به حدي سري است که خودي‌ها مي‌گويند بايد حروف رمزي به معني «چنين سازماني وجود ندارد» يا «هرگز هيچ چيزي نگو» ابداع شود.


افسران اطلاعاتي:


فعاليت جاسوسي سيا مثل يک فعاليت تجاري اما با سياست‌ها و مقررات خاص شرکت خود انجام مي‌شود. افسران اطلاعاتي سيا که به افسران هادي هم موسوم‌اند، مديران مسئول عمليات جاسوسي روزمره در کشور متخاصم محسوب مي‌شوند. وظيفه اصلي آنها جذب، آموزش و کنترل عوامل مخفي است که بخش اعظم جاسوسي عملي را انجام مي‌دهند. تمام افسران اطلاعاتي سيا بايد شهروندان آمريکايي باشند و اکثر آنها مرد و داراي تجربه نظامي هستند. آنها حداقل يک سال دوره آموزشي را در مراکز آموزشي سيا که به «مزرعه» موسوم هستند و جايگاه اصلي آنها در کمپ پيري در ويليامز بورگ ويرجينيا قرار دارد، طي کردند. اين افسران جديد اطلاعاتي پس از فارغ‌التحصيل شدن، به ايستگاه‌هاي خود برمي‌گردند. تعدادي از آنها در ايالات متحده آمريکا مستقر مي‌شوند و به جذب عوامل سري که در استخدام سفارتخانه‌ها يا کنسول‌گري‌هاي خارجي در شهرهاي آمريکا هستند، مي‌پردازند، اما اکثر افسران اطلاعاتي سيا در کشورهاي متخاصم در آن سوي مرزهاي آمريکا مستقر هستند. جاسوسي در هر جايي که انجام شود، عملي غيرقانوني است. افسران اطلاعاتي سيا در هر جايي که در بيرون از مرزها مستقر باشند، در واقع مشغول انجام عمليات غيرقانوني هستند. در واقع آنها پنهاني و با پوشش عمل کنند. به همين دليل است که اکثر افسران با يک پوشش يا هويت رسمي به عنوان کارمند دولت آمريکا عمل مي‌نمايند که به اين وسيله، دليل قانوني براي زندگي و کار در کشور متخاصم دارند. اکثر پوشش‌هاي رسمي، سمت‌هايي در سفارت يا کنسولگري آمريکا است. اين پوشش رسمي همچنين مصونيت ديپلماتيک براي اين افسران به‌وجود مي‌آورد که چنانچه در حين فعاليت جاسوسي کشف و شناسايي شوند، از مجازات مصون خواهند بود. داشتن مصونيت ديپلماتيک سبب مي‌شود که افسري که به اتهام جاسوسي دستگير شده، زنداني نشود. در عوض، اين افسر به عنوان عنصر نامطلوب به کشور متبوع عودت داده مي‌شود. عنصر نامطلوب به اين معناست که ديگر در کشور ميزبان، جايي براي او وجود نخواهد داشت. ايالات متحده آمريکا همين کار را در مورد افسران اطلاعاتي کشورهاي ديگر که در داخل مرزهاي آمريکا به جاسوسي پردازند، انجام مي‌دهد. بعضي افسران اطلاعاتي با يک پوشش غيررسمي فعاليت مي‌کنند. اين افسران خطر دائمي دستگير و مجازات شدن را در پيش دارند، زيرا يک پوشش دائمي، مصونيت ديپلماتيک براي آنها ايجاد نمي‌کند. اکثر افسران داراي پوشش غيررسمي به عنوان تاجر خصوصي اهل آمريکا فعاليت مي‌کنند که اين امر احتمال روبرو شدن آنها با عوامل اطلاعاتي را در جامعه تجاري کشور متخاصم به شدت افزايش مي‌دهد. داشتن مصونيت ديپلماتيک سبب مي‌شود که افسري که به اتهام جاسوسي دستگير شده، زنداني نشود. در عوض، اين افسر به عنوان عنصر نامطلوب به کشور متبوع عودت داده مي‌شود. عنصر نامطلوب به اين معناست که ديگر در کشور ميزبان، جايي براي او وجود نخواهد داشت.


مسئوليت اصلي يک افسر اطلاعاتي، يافتن عوامل بالقوه و جذب و استخدام آنها به عنوان جاسوس است. جذب يک عامل اطلاعاتي، کاري وقت‌گير است و به شکيبايي و مهارت‌هاي شخصي فوق‌العاده‌اي احتياج دارد. چنين کاري به‌مهارت‌هاي شکارگري هم احتياج دارد. بعد از آشنا شدن با يک عامل اطلاعاتي بالقوه، افسر مورد نظر بايد براي دوست شدن با چنين شخصي به سختي تلاش کند و سعي کند آنچه را اين شخص دوست دارد و دوست ندارد، ضعف‌ها و نقاط قوت و مشکلات و نيازهاي او را با دقت کشف و شناسايي کند. اين افسر همچنين بايد اعتماد اين شخص را به خود جلب کند و در حال انجام اين کارها بايد پيوسته يک بازي موش و گربه انجام دهد و بداند که دقيقا چه موقع و چگونه مقاصد واقعي خود را به اين شکار بفهماند و در عين حال او را بيمناک و مشکوک نکند. تمام اين کارها هفته‌ها، ماه‌ها و حتي سال‌ها وقت احتياج دارد. خلاصه اين که افسر در نهايت بايد پنهان کاري را کنار بگذارد و علنا به اين عامل اطلاعاتي پيشنهاد کند که از وفاداري خود به سازمان اطلاعاتي متبوع صرفنظر کرده، به جاسوسي براي ايالات متحده آمريکا بپردازد.