آشنایی با جنگ نرم

مقدمه:

انسان از ديرباز براي رفع نيازهاي خود به جنگ روي مي آورد،اما به تدريج رفع نياز با عنصر قدرت طلبي آميخت و انسان هايي را به تاريخ معرفي كرد كه داراي عطش و جنون قدرت بودند و چيزي به جز جنگ ،خشونت كشتار،غارت و چپاول آن ها ر‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ا ارضاء نمي كرد.آتيلا،چنگيز و هيتلر از اين گروه هستند.در گذشته به سبب سادگي ابزار جنگ،جنگ ها با يكديگر تفاوت چنداني نداشتند و تعداد نيرو،تجربيات جنگي،برخي موقعيت ها و روحيه سلحشوري و ... مبناي پيش بيني پيروزي و شكست در يك جنگ بود.تحولات شگرف زندگي انسان در قرون اخير بويژه قرن بيستم در خصوص ابزار و تجهيزات جنگي،جنگ را در زمره يكي از مقولات پيچيده حيات انساني قرار داد و اين در حالي بود كه انگيزه هاي كهن براي روي آوردن به جنگ همچنان حفظ شده بود.

وقوع دو جنگ جهاني اول و دوم كه براي بشريت و بويژه اروپا از حيث مادي و معنوي بسيار خسارت بار بود ضمن دامن زدن به رقابت تسليحاتي ميان دو قدرت اصلي پس از جنگ جهاني دوم يعني آمريكا و شوروي سابق، كم كم اين ايده را به وجود آورد كه با اختراع و ساخت سلاح هاي مهيب تر به واسطه افزايش قدرت ويرانگري آن ها
مي توان ادعا كرد كشورهاي قدرتمند سلاح هايي را برا ي نجنگيدن توليد مي كنند.سلاح اتمي، نمونه بارز اين سلاح هاست كه تنها يكبار آن هم توسط آمريكا و عليه ژاپن در جنگ جهاني دوم بكار گرفته شد.البته اين بدان معنا نيست كه پس از جنگ جهاني دوم ديگر جنگي رخ نداد،بلكه به اين معناست كه كشورهاي قدرتمند سالهاست كه موارد جديدي را در جنگ ها دخيل و آن را پررنگ كرده اند تا بتوانند هزينه هاي جنگ را كاهش و موفقيت آن را افزايش دهند.بر اين اساس رفته رفته در كنار مفهوم جنگ سخت،مفهوم جنگ نرم نيز شكل گرفت.

جنگ سخت:

جنگ سخت اوج نزاع انسان ها براي سلطه و اعمال قدرت به شكل بارز و برجسته بوده است.شايد بتوان گفت بيشتر اوراق برجاي مانده از تاريخ حيات بشر مربوط به جنگ ها بوده است.در تاريخ كمتر پادشاه و حكومتي را مي توان پيدا كرد كه دوران خود را بدون جنگ سپري كرده باشد.معمولا ظهور و سقوط حكومت ها با جنگ بوده است.جنگ به ملت و سرزمين خاصي اختصاص نداشته است.دامن بشريت در تمامي ادوار گذشته آلوده به جنگ و جنايت بوده است.جنگ ها در بيشتر اوقات بازتاب دهنده خوي حيواني انسان و به اوج رسيدن صفات رذيله آن بوده اند.مطالعه تاريخ نشان مي دهد كه در بيشتر جنگ ها طرف پيروز حق خود مي دانست كه پس از غلبه بايد دست به كشتار فجيع و تخريب و ويراني بزند.پيشرفت و تحول در ابزار جنگ سخت نه اينكه به سامان دادن حقوق جنگ چندان كمكي نكرد بر عكس به واسطه بكاربردن سلاح هاي پرتخريب جديد چهره جنگ را كريه تر كرد و كشتار و خرابيها را به ميزان دهها برابر افزايش داد.كشف باروت، ساخت سلاح آتشين كه نشانه اصلي قدرت بود بر عطش قدرت طلبي انسان افزود.كساني كه در جنگ ها از سلاح برتر كه به معناي سلاح ويرانگر بود،برخوردار بودند،فقط به اين مي انديشيدند كه چگونه مي توانند به طرف مقابل خسارات بيشتري وارد كنند.كشتار و تخريب بيشتر يكي از نشانه هاي اصلي پيروزي متقن و سركوبگر بود.البته چنين جنگ هايي
بي پاسخ نمي ماند و در پاره اي اوقات كشورهاي شكست خورده و اشغال شده كم كم به خود مي آمدند و به فكر مقابله و انتقام مي افتادند و به نوعي جنگ را در شكلي ديگر ادامه مي دادند.اشغال فرانسه و يوگسلاوي در جنگ جهاني دوم توسط آلمان نازي و شكل گيري هسته هاي مقاومت در اين دو كشور عليه نازي ها و جنگ ويتنام كه خسارات مادي و معنوي بسياري را بر آمريكا وارد ساخت و نيز جنگ افغانستان و عراق در دوره معاصر نمونه هايي از اين موضوع هستند.خصوصيت تنفر آور جنگ سخت كه متكي بر ابزار نظامي و كشتار و ويرانگري است رفته رفته عده اي را به اين فكر انداخت كه مي توان در شكلي ديگر اما با هزينه اي بسيار كمتر و حفظ اعتبار بين المللي به اهداف جنگ سخت دست يافت يا حداقل ظهور و بروز جنگ سخت را كه بدترين بازخورد را در افكار عمومي دارد به كمترين حد رساند.چنين ايده اي موجب پيدايش مقوله اي به نام جنگ نرم شد.اين پيدايش نافي وجود نمونه هاي تاريخي آن در گذشته نيست،زيرا نمونه هاي تاريخي متعددي در خصوص استفاده از مفهوم جنگ نرم وجود دارد اما اين نمونه ها در متن نبودند بلكه به عنوان حاشيه و به شكل موردي گاهي استفاده می شدند.

رويكرد هاي تدريجي به جنگ نرم:

پس از اينكه اندك اندك افرادي متوجه شدند براي سلطه اعمال قدرت همه چيز در جنگ سخت خلاصه
نمي شود و راههاي ديگري نيز وجود دارد كه مي تواند به كمك جنگ سخت بيابد و پيروزي را آسانتر كند،رويكرد تدريجي به جنگ نرم در شكل بهره گيري از قدرت نرم آغاز شد.

فرانسه در قرون هفده و هجده،به ترويج فرهنگ خود در سراسر اروپا پرداخت.زبان فرانسه نه تنها به زبان ديپلماسي تبديل شد بلكه حتي در برخي از دادگاههاي كشورهاي خارجي هم چون پروس و روسيه نيز به كار گرفته شد.در طول انقلاب فرانسه،اين كشور با ارتقاء ايدئولوژي انقلابي اش به دنبال جلب توجه سران حكومت ها به توده مردم بود.حكومت فرانسه پس از شكست در جنگ پروس _ فرانسه در پي اصلاح و بازيابي موقعيت از دست رفته كشورش برآمد و در اين راستا تلاش كرد از طريق اتحاد فرانسيسيان كه به سال 1883 پايه گذاري شده بود، زبان و ادبياتش را توسعه دهد همان طوري كه «ريچاردپلز»مورخ خاطرنشان ساخت:

«تصوير فرهنگ فرانسوي به مولفه مهمي از ديپلماسي فرانسه تبديل شد.»ايتاليا،آلمان و كشورهاي ديگر به زودي دنباله رو فرانسه شدند.

آغاز جنگ جهاني اول شاهد سرعت گرفتن سريع تلاش ها براي به كارگرفتن قدرت نرم بود،طوري كه بسياري از حكومت ها براي تبليغ آرمان هاي خود سازمان هايي را تاسيس كردند.نه تنها آمريكا اداره اي را در اين خصوص تشكيل داد بلكه در طول سالهاي اوليه پيش از ورود آمريكا به جنگ، اين امر به هدف اصلي تلاش هاي كشورهاي ديگر تبديل شد،به طوري كه بريتانيا و آلمان نيز براي ترسيم تصوير مطلوب از خودشان در افكار عمومي آمريكا به رقابت پرداختند.بر خلاف تاثيرات گسترده آلمان،بريتانيا با تمركز بر نخبگان آمريكايي و استفاده از كلك و
حقه هاي نرم موفق تر عمل كرد.در يكي از بررسي هاي آكادميك درباره تبليغات دوران جنگ چنين گزارش شده است:"تابش مهربانانه آريستوكراتيك كافي بود دل يك جمهوريخواه وفادار را گرم و روشن كند و باعث شور وشوق براي كشوري شود كه مي تواند چنين صميميت،مهرباني و لطفي را ايجاد كند."

آمريكا از جمله كشورهايي بود كه با تاخير به ايده استفاده از اطلاعات و فرهنگ براي اهداف ديپلماسي پيوست در سال 1917رئيس جمهور "وودرو ويلسون"كميته اطلاعات عمومي را تاسيس و پايه ريزي كرد و مسئوليت آن را بر عهده "جرج كريل" دوست روزنامه نگارش سپرد.ويلسون گفت: "وظيفه جرج يك امر خطير در فروشندگي بود و به عبارتي بزرگترين ماجراجويي در تبليغات" اما "كريل" تاكيد كرد كه فعاليت هاي اين كميته متمركز بر تبليغات نيست و صرفا امر اطلاع رساني و آموزشي را بر عهده دارد.اما واقعيات موجود خط بطلان بر ادعاهاي او كشيد.از جمله اينكه "كريل" به سازماندهي تورهاي مسافرتي ،انتشار جزو هايي درباره زندگي ديني آمريكائيان و تاسيس سرويس خبري دولتي اقدام كرد.راديو در دهه 1920 بسياري از حكومت ها را وارد حوزه پخش برنامه به زبان هاي خارجي كرد.در دهه 1930 كمونيست ها و فاشيست ها براي ترويج تصاوير مطلوب از خود نزد مردم خارجي با يكديگر به رقابت پرداختند.علاوه بر توليد برنامه هاي راديويي به زبان خارجي،آلمان نازي به ساخت فيلم هاي تبليغاتي اقدام كرد.در سال 1937" انتوني ايدن "وزير امور خارجه بريتانيا درباره اطلاعات جديد تصريح كرد: "البته كاملا حقيقت دارد كه تبليغات فرهنگي مناسب نمي تواند تصويري را كه يك سياست خارجي نامناسب ايجاد كرده است بازسازي و اصلاح كند،اما اغراق نيست بگوئيم كه حتي بهترين سياست هاي ديپلماتيك نيز در صورتي كه وظيفه اصلي خود يعني تفسير و اقناع را كه جريان مدرن به وجود آورده است ناديده بگيرد،شكست مي خورد."

بي بي سي كه در سال 1922 پايه گذاري و تاسيس شد تا پايان دهه،به همه زبان هاي مهم اروپايي و عربي برنامه پخش مي كرد.در اواخر دهه 1930،دولت روزولت متقاعد شد كه امنيت آمريكا به توانايي اش در گفتگو و جلب حمايت مردم ساير كشورهاي دنيا بستگي دارد.به ويژه كه وي آن زمان نگران تبليغات آلماني ها در آمريكاي لاتين بود.در سال 1938 وزارت امور خارجه آمريكا بخش روابط فرهنگي تاسيس كرد و دو سال بعد با ايجاد اداره امور بين آمريكايي به سرپرستي"نلسون راكفلر" اين اداره تكميل شد.اداره جديد،فرهنگ و اطلاعات آمريكا را در آمريكاي لاتين فعالانه ترويج و ارتقا‌‌‌‌‌ء‌‌‌‌‌ مي داد.در سال 1939 آلمان به مدت يك هفته برنامه اي هفت ساعته درباره آمريكاي لاتين پخش كرد و در مقابل آمريكا حدود دوازده ساعت در اين راستا برنامه پخش كرد.در سال 1941 آمريكا به طور مرتب برنامه پخش مي كرد.پس از ورود آمريكا به جنگ ،تهاجم فرهنگي آن دامنه جهاني پيدا كرد. در سال 1942"روزولت"اداره اطلاع رساني زمان جنگ را براي پخش اطلاعات دقيق ايجاد كرد.اين در حالي بود كه سازمان اطلاعاتي اداره خدمات استراتژيك نيز توزيع اطلاعات غلط را بر عهده داشت.حتي اداره اطلاع رساني زمان جنگ تلاش كرد هاليوود را به ابزار موثر تبليغاتي تبديل كند.بدين ترتيب كه حذف و اضافه متن يا لغو پروانه و مجوز بعضي از فيلم هايي را كه خود تشخيص مي داد به هاليوود پيشنهاد مي كرد.البته مجريان و مديران هاليوود به دليل انگيزه هاي ميهن پرستانه و منافع شخصي از همكاري با اين اداره خشنود بودند.پس از جنگ سرد،مجريان تبليغاتي آمريكا و مديران استوديوهاي هاليوود با توليدات هنري شان مي كوشيدند ارزش ها و فرهنگ آمريكايي و راز موفقيت آن را به ديگر كشورهاي دنيا عرضه كنند و به نمايش بگذارند.بخشي از منابع قدرت نرم زمان جنگ به وسيله دولت و مقداري نيز توسط موسسات و بنيادهاي مستقل ايجاد شدند و راديو نقش مهمي ايفا كرد.آنچه بعدها راديو صداي آمريكا ناميده شد در طول جنگ جهاني دوم به سرعت رشد و گسترش يافت.راديو صداي آمريكا با الهام از الگوي بي بي سي در سال 1943 از 23 دستگاه فرستنده به 27 زبان دنيا خبر پخش مي كرد.با آغاز جنگ سرد و افزايش تهديد شوروي،راديو آمريكا به گسترش دامنه فعاليت پرداخت راديوهاي ويژه اي هم چون راديو آزادي و راديو اروپاي آزاد اضافه شدند كه در پخش برنامه براي بلوك شرق از تبعيديها استفاده مي كردند.با ظهور جنگ سرد شكاف ميان رسانه هاي كند ديپلماسي فرهنگي همچون كتاب،هنر و ...كه تاثير آن از بالا به پايين بود با رسانه هاي اطلاعات سريع راديو،سينما و فيلم هاي خبري و معتقدان آن ها آشكار شد.

در سر تا سر جنگ سرد،اين دو رهيافت درباره اينكه حكومت چگونه بايد در قدرت نرم سرمايه گذاري كند،در نزاع بودند معتقدان به انديشه هاي سخت از تبليغات مستقيم اكراه داشتند،در حالي كه طرفداران انديشه هاي نرم استدلال مي كردند كه رويكردهاي خارجي متحول فرايندي تدريجي اند كه بايد در طول سال ها مورد سنجش قرار گيرند.هم چنين درباره برنامه هاي حامي حكومت و نحوه عملكرد مستقيم و آزاد از كنترل آن ها اختلافاتي وجود داشت.سرانجام به گفته "راينهلد واگنلاتينر" برنامه هاي فرهنگي خارجي آمريكا،به گرداب سياست خارجي ضد كمونيستي كشانده شدند.براي نمونه يكي از دستورالعمل هاي آن زمان اشاره مي كند كه كتابخانه هاي ما در آن سوي مرزها بايد واقع بين باشند، از سوي ديگر تعريف دقيق كتابخانه هاي ما اين است كه آن ها كتابخانه هاي واقع بين هستند.بهترين اميدواري،رسيدن به توهم واقع بينانه و حفظ آن است.

قدرت نرم و جنگ نرم:

"مارك پالمر" يكي از استراتژيست هاي معروف آمريكايي است كه از او به عنوان يكي از نوآوران سياسي خارجي آمريكا نام مي برند. " پالمر" در دولت هاي نيكسون،كارتر،ريگان و بوش در وزارت خارجه مشغول بوده و اكنون علاوه بر اينكه مدير دپارتمان تحقيقاتي مركز سياست خارجي "سابان" در موسه "بروكينگز" مي باشد،عضو"كميته خطر جاري" است كه در پي تحولات پيش آمده پس از يازده سپتامبر 2001 گزارشي تحت عنوان"ايران _ آمريكا،رهيافت جديد" را به نگارش درآورد.لازم به توضيح است كميته خطر جاري در اوج جنگ سرد و در دهه 1970 ميلادي و با مشاركت اساتيد برجسته علوم سياسي و مديران سابقه دار سازمان سيا و پنتاگون تاسيس شد و يكي از موفقيت ترين اقدامات در جريان رقابت دو ابر قدرت شرق و غرب طراحي و اجراي مراحل مختلف سناريوي فروپاشي ابرقدرت شرق در سال هاي پاياني دهه 1980 بود.در آن مقطع و در پي اصلاحات گورباچف مبني بر ايجاد فضاي بازسياسي و تغيير در قوانين اقتصادي(پروستريكا)اين كميته با منفي دانستن جنگ سخت ورودررو با اتحاد جماهير شوروي تنها راه به زانو درآوردن بلوك شرق را جنگ نرم و فروپاشي از درون معرفي كرد.سياستگذاران پنتاگون و سيا با سه راهبرد دكترين مهار،نبرد رسا نه اي و ساماندهي نافرماني مدني اتحاد شوروي را به فروپاشي و شكست واداشتند. "مارك پالمر" نويسنده گزارش"ايران _ آمريكا،رهيافت جديد" در استدلال خود صراحتاً با ايده تهاجم نظامي عليه ايران مخالفت و اعلام كرده ايران به لحاظ وسعت سرزميني،كميت جمعيت،كيفيت نيروي انساني،امكانات نظامي،منابع طبيعي سرشار و موقعيت جغرافيايي ممتاز در خاورميانه و هارتلند نظام بين الملل به قدرتي كم نظير تبديل شده كه ديگر نمي توان با يورش نظامي و جنگ آن را سرنگون كرد.براي سرنگون سازي نظام جمهوري اسلامي بايد مكانيسمهاي جنگ نرم و استفاده از تكنيك هاي عمليات رواني تبليغاتي با استفاده از 3 تاكتيك دكترين مهار،نبرد رسانه اي و ساماندهي پشتيباني از نافرماني مدني را دنبال‌‌‌‌‌ ‌‌‌‌كرد‌ .

مورد استفاده اصطلاح "جنگ نرم" در برابر اصطلاح "جنگ سخت" است.در حوزه تعريف،تعريف واحدي از "جنگ نرم" وجود ندارد كه مورد پذيرش همگان باشد.تا حدي تلقي و برداشت افراد،گروهها و دولت هاي گوناگون از جنگ نرم متفاوت است.

"جان كالينز" تئوريسين دانشگاه ملي جنگ آمريكا،"جنگ نرم" را اين گونه تعريف كرده است. "استفاده طراحي شده از تبليغات و ابزارهاي مربوط به آن براي نفوذ در مختصات فكري دشمن با توسل به شيوه هايي كه موجب پيشرفت مقاصد امنيت ملي مي شود."

ارتش ايالات متحده در آيين رزمي خود "جنگ نرم" را به اين شكل تعريف كرده است؛"جنگ نرم استفاده دقيق و طراحي شده از تبليغات و ديگر اعمالي است كه منظور اصلي آن تاثيرگذاري بر عقايد،احساسات،تمايلات و رفتار دشمن،گروه بي طرف و يا گروههاي دوست است به نحوي كه براي برآوردن مقاصد و اهداف ملي پشتيبان باشد."

مفهوم "جنگ نرم" در كنار "قدرت نرم" هنگامي اهميت پيدا كرد و نظر انديشمندان حوزه سياست و حكومت را به خود جلب كرد كه "ژوزف ناي" پژوهشگر برجسته آمريكايي در سال 1990 در مجله سياست خارجي قدرت نرم را "توانايي شكل دهي ترجيحات ديگران" تعريف كرد.تعريفي كه پيش از وي پروفسور"حميد مولانا" در سال 1986 در كتاب "اطلاعات و ارتباطات جهاني،مرزهاي نو در روابط بين الملل " به آن اشاره كرده بود.با اين وجود هنگامي كه كتاب "قدرت نرم،ابزاري براي موفقيت در سياست جهاني" توسط "جوزف ناي" در سال 2004 منتشر شد،موضوع قدرت نرم هويت مستقل پيدا كرد و موجب شكل گرفتن ايده اي جديد و يا تجديد شده در امر سياست شد.پرداختن"جوزف ناي" در اين كتاب به واقعيات عرصه سياست به نحوي كه يا در گذشته به اجرا درآمده و يا در حال حاضر اجرا مي شود نگاه سياستمداران به عوامل و عناصر تاثيرگذار در اين عرصه را دقيق تر كرد.نويسنده ديگري به نام "جوزف جوف" در يكي از شماره هاي مجله "فارين افرز"(سپتامبر _ اكتبر 1997) حلقه هاي استراتژيك آمريكا در بين دو جنگ جهاني را برشمرد و شرايط و زمينه هاي انتقال آمريكا از نقش شريك و هم پيمان به جايگاه رهبري يكجانبه گرا در سطح جهان را تحليل و مقايسه هاي هوشمندانه با
نخبه هاي سياست جهاني انجام داده بود.او از فردريك كبير آغاز و با مروري بر شخصيت ناپلئون و بيسمارك و سياستمداران انگليسي نتيجه گيري كرده بود كه ايالات متحده از تاريخ،درس هايي آموخته است.اين نويسنده سپس به روش جديد امپراتوري تحت عنوان "قدرت نرم" پرداخته و گفته بود: "ما نبايد دچار اشتباه شويم.قدرت سخت همچنان در سياست آمريكا داراي جايگاه است،زيرا محصول و دستاورد نهايي منطق قدرت است،اما در منطق تعامل امروز،"قدرت نرم" به عنوان برگ برنده است،زيرا با كمترين مخالفت ها رو به رو و همراه است."

"جوزف جوف" در نوشته هاي خود نحوه تعامل آمريكا در زمينه صنعت و تجارت را يادآور مي شود كه چگونه جوامع آمريكايي به وسيله فيلم هاي هاليوود و سريال هاي تلويزيوني توانسته بر رقباي اروپايي خود تفوق و برتري يابد.ايالات متحده در پايه گذاري جهاني شدن آمريكايي از ابزارهاي بسياري،از جمله مشاركت همپيمانان غربي خود سود جسته و حتي از رويكردهاي يكجانبه گرايانه عليه آنان كمك گرفته است.

وجود دو اصطلاح"قدرت نرم" و"جنگ نرم" در كنارهم اين سوال را ايجاد مي كند،نسبت اين دو با يكديگر چيست؟لازم است پيش از پرداختن به پاسخ سوال به اين نكته اشاره شود كه مناسب است مسامحتاً عباراتي مانند:براندازي نرم،انقلاب مخملي،ناتوي فرهنگي،عمليات رواني،جنگ سفيد و ... را از يك خانواده بدانيم.اما در خصوص پاسخ سوال طرح شده بايد گفت:قدرت نرم دربردارنده مجموعه عواملي است كه تجميع و شناخت كارآمدي آن ها مولد قدرت نرم است حال آن كه جنگ نرم دلالت بر چگونگي استفاده از آن ها براي شكست دشمن و تصرف داشته هاي آن است.به عبارت ديگر قدرت نرم با شناسايي و در اختيار گرفتن ابزار اين قدرت تحقق پيدا مي كند و جنگ نرم با بكارگيري اين ابزار عليه دشمن معنا مي يابد.

موضوعات بسياري را مي توان برشمرد كه در "جنگ نرم" مورد استفاده قرار مي گيرند و از
ميدان هايي محسوب مي شوند كه "جنگ نرم" به آن توجه دارد مانند:

E تضعيف انسجام اجتماعي و احساس تعلق مردم به حاكميت

E ايجاد بي اعتمادي نسبت به مسئولان و كارگزاران نظام

E القاي ناكارآمد بودن نظام

E تشويق و ايجاد زمينه تغييرات سياسي _ اجتماعي دور از خواست حاكميت

E دعوت به اصلاح و آزادسازي اقتصادي در جهت ايجاد شكاف طبقاتي

E تشويق به اصلاحات آموزشي به منظور دورشدن ميراث ديني و ملي

E دامن زدن به اختلافات و شكافهاي قومي و فرقه اي

E جهت دادن به سازمان هاي غيردولتي و مردم نهاد

E خط دادن به نخبگان سياسي،اجتماعي،علمي،فرهنگي و ... از طريق تعامل مستقيم و غيرمستقيم با آن ها

E ارتباط گيري با جنبش هاي اجتماعي مانند جنبش زنان،دانشجويان،كارگران،اصناف و ...

E حمايت از اپوزيسيون خارج از نظام

E به خدمت گرفتن ابزار رسانه در همه اشكال آن

E ...

در بين محورهاي اشاره شده بيشترين سرمايه گذاري در جنگ نرم بر روي رسانه ها انجام مي گيرد زيرا رسانه شاه كليد و مخربترين سلاح اين جنگ است. تا جايي كه "مك لوهان" در اين خصوص مي گويد: "جنگهايي كه در آينده رخ خواهد داد به وسيله تسليحات جنگي و در ميدان هاي نبرد نخواهند بود بلكه اين جنگ ها به دليل تصوراتي صورت مي پذيرد كه رسانه هاي جمعي به مردم القا مي كنند."بنابراين اگر گفته شود"جنگ نرم" جنگيدن به كمك ابزاري به عنوان "رسانه" است حرف بيراهي نخواهد بود.رسانه قدرت دارد هر حقي را باطل و هر باطلي را حق جلوه دهد.

رسانه قادر است هر بپاخواسته اي را برجابنشاند و هر نشسته اي را وادار به قيام كند.رسانه از اين توان برخوردار است كه هر فريادي را به سكوت و هر سكوتي را به فرياد تبديل كند.رسانه از عهده تبديل زشتي به زيبايي و زيبايي به زشتي به خوبي برمي آيد.تنوع ابزار جديد رسانه اي مانند ماهواره،اينترنت،پيامك،بازي هاي رايانه اي و ...‌‌‌‌‌‌ توانايي را براي رسانه ايجاد كرده كه از عهده هركار ناممكن در حوزه سياست و جامعه برمي آيد.

براي رويارويي و مصون ماندن از آسيب هاي بسيار خطرناك اين پديده عصر جديد ابتدا بايد آن را شناخت و نسبت به آن باور پيدا كرد و آن گاه درصدد ستيز با آن برآمد.مقام معظم رهبري در ديدار دانشجويان و اساتيد دانشگاهها،دانشجويان را افسران جنگ نرم و اساتيد را فرماندهان اين جنگ اعلام كردند.در برداشتي مي توان گفت يكي از علل اين نامگذاري توجه دادن به اين اصل است ميداني كه بايد در آن به مقابله با اين پديده رفت ميدان علم و دانش يعني دانشگاه است.ميداني كه افسران آموزش ديده و آگاه نسبت به مسايل ميدان رزم مي بايست مجري فرامين و طرح هاي فرماندهي باشند كه با دقت و درايت برنامه هاي رزم را طراحي كرده اند،بايد انتظار كشيد و ديد دانشگاه به چه ميزان اين ماموريت خطير را درك كرده و آماده انجام آن شده است.

» آشنایی با سازمان F.B.I( اف بی آی )
» آشنایی با دستورات DOS
» آشنایی با شیطان‌پرستی 11
» آشنایی با خواص نارگیل
» آشنایی با فواید خمیازه!