رنه دکارت (1650-1596)

مدیران کل انجمن تاریخ عضویت : 2011-02-21

رنه دکارت یکی از موثرترین
فیلسوفان و ریاضیدانان در طول تاریخ بوده است او در لاهی فرانسه به دنیا
امد او پسر اشراف زاده ای بود که ثروت زیادی هم نداشت در 8 سالگی تحصیل خود
را در مدرسه شبانه روزی یسوعی در لافلش اغاز کرد پس از پنج سال تحصیلات
عمومی به مدت سه سال در ریاضیات و نظرات جدید علمی آموزش دید. یکی از
باورهای جدید علمی احترام زیادی بود که برای آزمایشگری منظور می شد. تفاوت
روشهای جدید تجربی با آموزشهای قبلی سبب شد که دکارت به آموخته های قبلی
خود شک کند. این شک گرایی و تردید پایهفلسفه بعدی او بود.

دکارت به مسافرت علاقه مند بود و به همین دلیل در سال 1616 به ارتش پرنس
موریس هلندی پیوست. بعد از آن در تابستانها به مسافرت می پرداخت و در
زمستانها در شهرهایی که دوست داشت آقامت می کرد در سال 1629 به سبب فضای
باز و آزاد روشنفکری دوباره در هلند ساکن شد.

دکارت در هلند نخستین کتاب خود را با عنوان قواعد به کارگیری ذهن در سال
1629 شروع کرد که در طول زندگی او منتشر شد در سال 1633 به نوشتن کتاب
دیگرش موسوم به جهان پرداخت, اما وقتی از مخالفت کلیسای کاتولیک با کپرنیک
با خبر شد نوشتن کتاب را متوقف کرد. سومین کتاب وی گفتاری در روش است که
انتشار ان بسیار موثر بود این اثر دکارت را به عنوان وزنه موثری در فلسفه
حدید تثبیت کرد در این اثر او در مورد ماهیت دانش و فرایند یادگیری اطلاعات
جدید بحث کرده است جمله معروف او می اندیشم پس هستم. برای نشان دادن وجود
خود در کنار وجود خداوند ابراز شده است. دکارت سه مقاله بلند در موضوع
مطالعات علمی خود و به دنبال کتاب گفتاری در روش منشر کرد. یکی از جزئیات
مطالعات او درباره قانون اساسی بازتاب نور است که آن را دکارت کشف کرده است
بنابر این قانون زاویه ای که پرتو فرودی نور با خط عمود در نقطه فرود می
سازد با زاویه ای که پرتو بازتابیده با همین خط می سازد برابر است.

سومین مقاله ضمیمه گفتاری در روش اهمیت بسیار زیادی برای دانشمندان داشت.
زیرا دکارت در این ضمیمه هندسه تحلیلی را که خود ابداع کرده شرح داده است
هندسه تحلیلی ترکیبی ازهندسه و جبر است. در این رشته علمی شکلهای هندسی را
با قرار دادن آنها بر محورهای مختصات X و Y مورد مطالعه قرار می دهند.

در این دستگاه هر نقطه از یک شکل هندسی را می توان با مشخص کردن فاصله آن
از محورهای مختصات پیدا کرد این دستگاه امکان می دهد که شکلهای هندسی به
صورت اعداد بیان شوند دکارت اندیشه استفاده از حروف اخر الفبا را برای نشان
دادن اعداد مجهول و نماها را برای مشخص کردن توان آنها ابداع کرد.

در سال 1649 ملکه سوئد کریستینا که در سن 23 سالگی بود دکارت را به عنوان
معلم خصوصی خود به دربار دعوت کرد. پس از پذیرفتن این دعوت دکارت متوجه شد
که ملکه آموزش خود را طبق برنامه از ساعت 5 صبح شروع می کند. متاسفانه
دکارت نخستین زمستان استکهلم را تا نیاورد و چهارماه پس از ورود به سوئد به
دلیل سرماخوردگی و سینه پهلو درگذشت.