هـُدهُـد ( شانه به سر ، پوپک ، هدهد )

نام انگلیسی : Hoopoe
نام فرانسوی : Huppe Fasciee

نام لاتین : Upupa epops

چطور پیدایش کنیم:

اندازه هدهد 25 تا 29 سانتی متر است ، طول بالهایش به 44 تا 48 سانتی متر
می رسد. این پرنده سیاه و سفید و صورتی در واقع یکی از بی اشتباه ترین
پرنده ها است مخصوصا پرواز نا منظم این پرنده بی نظیر است. می توان به آن
عنوان یک پروانه غول پیکر را اعطا کرد.
کاکل شانه مانند این پرنده بیشتر اوقات بسته است.
هدهد روی زمین مانند سار حرکت می کند.
این پرنده سر و بدن قهوه ای مایل به صورتی کم رنگ ، دم و بالها با راه راه
عرضی پهن سیاه و سفید ، کاکل بلند با پرهای بلند نوک سیاه و منقار دراز و
خمیده دارد.
هدهد ماده در انتهای بدنش غدد چربی بد بویی داراست که سبب می‌شود وقتی در
لانه حضور دارد بوی بدی از لانه خارج شود و اکثر مردم بر این تصورند که بوی
بد به علت مدفوع این حیوان است.
هدهد پرنده‌ای است که بیشتر روی زمین و در فضای باز تغذیه می کند ، پروازش کند و موجی‌ست ، توام با باز و بسته کردن آهسته بالهاست .!
هدهدهای غول پیکر منقرض شده (یو. آنتایوس) در جزیره سنت هلن در جنوب غربی آفریقا می زیسته است.
این پرنده غولپیکر پرنده اندمیک جزیره Saint Helena در جنوب اقیانوس اطلس
بوده است و از گونه های اروپایی و آفریقایش بسیار بزرگتر بود و توانایی
پرواز نداشت. اسکلت کامل آن در سال 1975 توسط دیرینه شناس Storrs L. Olson
کشف شد.

رفتار پرنده:

در کشتزارهای پهن آور با چمن های کوتاه و یا مرتع های بایر زندگی می کند.
بیشتر وقت خود را روی زمین برای شکار حشرات و کرم ها سپری می کند. (پس برای
دیدن آن باید روی زمین بیشتر دنبالش بگردید)
بخاطر همین رژیم غذایی شاید از عهد عتیق این پرنده جزء پرندگان ناپاک
شناخته می شده است. (کتاب لاویان 11:19 و کتاب دوم تورات - تثنیه 14:18)


زیستگاه :

در زمینه های باز و پر درخت ، باغهای میوه و پارک ها دیده می شود .

زمستان ها را در فضاهای بازتر و بوته زار می گذراند . در سوراخ درختان کهن و گاهی در خرابه ها آشیانه می سازد ..

آشیانه این پرنده در داخل سوراخی در دیوار و یا درختان است. همانند خانواده
ماهیخوارها این پرنده برای محافظت آشیانه خود از دشمنان از طریق مدفوع
بدبوی خود آن را می پوشاند.

آشیانه هدهد امکان بیرون پراندن مواد مدفوعی را به مهاجم دارد.
پراکندگی :

به طور کلی هدهد پرنده‌ای است که تابستانها فراوان است و گاهی زمستان را در زمین های پست ناحیه دریای خزر می گذراند .

صدای پرنده:

صدای این پرنده سه هجایی است "oop-oop-oop" نام انگلیسی و علمی این پرنده نیز از صدای آن گرفته شده است.

هدهد در فرهنگ و باور مردم

در افسانه های یونان ترِاوس (پسر آرس همسر پرونس ) ترِاوس به خواهر همسر
خود فیلوملا علاقمند می شود، و پس از اینکه با او رابطه برقرار نمود زبان
او را قطع می کند تا حرفی نزند ، و به همسرش پرونس می گوید که خواهرش مرده
است، فیلوملا مخفیانه بر روی پرده ای به خواهر خود نامه می نویسد و گناه و
جرم ترِاوس را فاش می کند، در مقابل پرونس ایتیس فرزندی که از ترِاوس داشته
را می کشد و گوشتش را به عنوان غذا به همسر خود ترِاوس می دهد و وقتی
ترِاوس متوجه می شود سعی می کند هر دو خواهر را بکشد اما هر سه توسط خدای
خدایان به پرنده تبدیل می شوند ترِاوس هدهد می شود، پرونس بلبل (مرغ هزار
دستان) می شود که هر روز صبح برای غم از دست دادن پسرش آواز می خواند
فیلوملا پرستو می شود و از آنجایی که زبان نداشته است نمی توانسته آواز
بخواند و صدای لرزان پرستو به خاطر این می باشد.
داستان هدهد قاصد پیغمبر سلیمان در قرآن مشهور است. نامه پیغمبر سلیمان برده به مملکت سبأ برای " ملکه بلقیس ".
ملکه بلقیس به اعیان دربار خود گفت یک نامه گرامی به پیش من انداخته شده
است واین نامه از طرف سلیمان است. بلقیس خط را خوانده مشاورین واهل دربار
خودرا جمع کرده گفت که "این خط بیک طریق عجیب وغریب از طرف یک پادشاه بسیار
ارجمند (سلیمان) به من رسیده است. این نامه بنام "خدای بخشنده مهربان"
آغاز شده است. گمان نمی‌رود که چنین نامه مختصر وجامع وباعظمت را در دنیا
کسی نوشته باشد مطلب این بود که در مقابل من نبردآزمائی سودی ندارد، خیر
شما در این است که اسلام را قبول کنید. این داستان مشهور است در قرآن کریم.
در منطق الطیر، نوشته عطار نیشابوری، هدهد به عنوان مرغی خردمند، راهبر دیگر مرغان به سوی سیمرغ می‌شود.
در شعر کلاسیک چینی هدهد به عنوان نماد پیام آور آسمانی شناخته می شود، که
خبر بهار را می آورد. در چین به خاطر زیبایی منحصر به فرد این پرنده آن را
پرنده فرخنده ای می دانند.
در گویش فرانسه کلمه "dupe" برای هدهد نیز استفاده می شود به معنی انسان کودن و احمق چون این پرنده از نظر ظاهر احمق بنظر می رسد.
هدهد و خون آن در قرون وسطی باختری جزء ابزار جادو بوده است و برای پیشگویی استفاده می شده است.
در کتاب "پرنده سیاه کوچک" بیل اُدیه به شوخی گفته شده که هدهدها فقط در چمنزارهای حاکمان دیده می شود.